Duurzame stad

In 2021 is vanuit het programma energietransitie veel werk verzet. Uit het vaststellen van het landelijk klimaatakkoord vloeien er voor gemeenten tal van uitvoeringsverplichtingen voort. De belangrijkste heeft Hilversum in 2021 afgerond. Door de vaststelling van beleidskaders zoals de Regionale Energie Strategie (RES 1.0) en de Transitievisie Warmte (TVW) kan de gemeente Hilversum de komende jaren concrete stappen zetten in de duurzame opwek van energie en de warmtetransitie in de gebouwde omgeving. Naast het zetten van kaders is de gemeente ook voortvarend aan de slag gebleven en gegaan met de uitvoering.

In 2021 zijn we begonnen met het in uitvoering brengen van (RES-)projecten gericht op de duurzame opwek van elektriciteit. Belangrijkste hiervan was de intensivering van de inzet van de Greendeal coaches Kantoren en Mediapark gericht op zon-op-grote-daken. Mede hierdoor zijn zonnepanelen geïnstalleerd op de belangrijkste daken op het Mediapark en is de aanzet gegeven voor het grootste zon-op-dak project in de regio, door de ondernemersvereniging Hilversum Zuid West. Een project in voorbereiding is zon-op-parkeren in Kerkelanden. Tevens worden de kansen onderzocht voor een zonneveld op het vliegveld en kleinschaliger zonnevelden in het buitengebied. Deze hebben een plek in de in 2021 afgesproken regionale ambitie om als regiogemeenten 20% van het elektragebruik te betrekken uit lokaal opgewekte bronnen.

Eind 2020 heeft de gemeente samen met betrokken stakeholders € 4,5 miljoen rijkssubsidie toegekend gekregen voor de uitvoering van de proeftuin aardgasvrije wijk Hilversumse Meent. Deze proeftuin is in 2021 opgestart met uitgebreide communicatie en participatie en een koploperstraject waardoor er in 2022 20-30 woningen daadwerkelijk van het aardgas gaan. De leerervaringen en oplossingen die hier met het in 2021 gestarte regionaal EnergieDienstenBedrijf (EDB) worden opgedaan en ontwikkeld, hebben betekenis voor heel Hilversum. Deze vormen namelijk de basis voor de ontwikkeling door het EDB van zogenaamde standaard arrangementen/totaalpakketten (isolatie en installatie) voor verschillende woningtypen. Het EDB heeft samen met de energiecoöperaties en het DuurzaamBouwloket een centrale rol in de realisatie van de warmtetransitie, door het begeleiden en ontzorgen van woningeigenaren van advies naar realisatie. Gezamenlijk zullen de door het EDB ontwikkelde totaalpakketten via collectieve acties actief worden aangeboden aan woningeigenaren. In de wijk Acaciapark e.o. is de eerste pilot hiermee in 2021 gestart.

De komende jaren zullen we dit netwerk van partners binnen de warmtetransitie nog verder versterken en afspraken maken over de gezamenlijke aanpak. Een goed voorbeeld hiervan is ook de gemeentelijke betrokkenheid bij diverse initiatieven in Hilversum, zoals de verkenning van VERken, HET en Liander naar een warmtenet in Kerkelanden. O.a. hiermee is in 2021 invulling gegeven aan het advies van de Rekenkamer om als gemeente nadrukkelijk regie te voeren. De Rekenkamer wees daarnaast op het belang van een directere relatie tussen doelen/ambities, middelen/ instrumenten, rollen/bevoegdheden en resultaten/effecten. Dit is opgepakt met het in overleg met de raad ontwikkelde Dashboard Energietransitie, dat in samenhang met het jaarprogramma meer inzicht biedt in deze relatie.

In de strijd tegen energiearmoede is er met de rijksbijdrage uit de Regeling Reductie Energiegebruik Woningen (RREW) extra inzet gepleegd op kleinere isolatiemaatregelen en energieadvies. In samenwerking hebben Hilverzon en HET in opdracht van de gemeente de uitvoering van de RREW opgepakt en hiervoor samen één ongedeelde werkorganisatie ingericht. In één jaar tijd is ruim 10% van de Hilversumse huishoudens bereikt. Daarnaast zijn de bestaande regelingen vanuit de gemeente zoals de duurzaamheidslening verbreed naar een Duurzaam Wonen Lening, waarmee het aantal leendoelen en -vormen ten behoeve van verduurzaming van de woning is verruimd.

In het jaarplan energietransitie 2022 is, na overleg met de raadscommissie, aangegeven dat dit jaarplan in de plaats komt van het eerder aangekondigde programma energietransitie Hilversum 2021-2025.

Over de redenen om vooralsnog niet aan te sluiten bij het Schone Lucht Akkoord is de raad geïnformeerd middels collegebrief van 30 november 2021.

Ondanks de corona is er veel gebeurd op het gebied van Openbaar groen en (openlucht) recreatie. Het afgelopen jaar zijn bewoners nauw betrokken bij groenbeheer en onderhoud. En mooi voorbeeld hiervan is het vergroenen van verschillende pleinen in 1221. Verder is de biodiversiteit gemonitord in verschillende wijken. Er is aandacht voor het openbaar groen bij de ontwikkelingen in de in ontwikkeling zijnde projecten.

Daarnaast is het Beleid Natuurinclusief Bouwen geactualiseerd en unaniem door de raad vastgesteld. Dit beleidsplan gaat onder andere in op natuurinclusief bouwen. Het actualiseren van handboeken Hilversum Buiten is vertraagd en wordt waarschijnlijk gelijktijdig met de Omgevingsvisie opgepakt. Dit houdt in dat deze in 2022 of het eerste kwartaal van 2023 gerealiseerd zal zijn.

Gekeken naar recreatiewaarden in natuurgebieden, doet de gemeente actief mee in het GNR door onder andere deel uit te maken van het bestuur.   

Het afgelopen jaar is er onderzoek gedaan naar infiltratievoorzieningen, ook zijn er gratis infiltratiekratten geleverd. Er is veel media aandacht en aandacht op scholen geweest voor watermanagement, onder andere door het plaatsen van slimme watertonnen en de klimaattuin bij de Intratuin. Deze acties dragen bij aan de realisatie van het Gemeente Watermanagement Plan 2021-2026.

In 2021 is ingezet op het vervangen, beheren en onderhouden van het rioolstelsel. Het vervangen van 6,5 km rioolstelsel gebeurd tegelijk met het vervangen van de wegen. Verder is er dit afgelopen jaar aandacht besteed aan het monitoren en bestrijden van overlast van grond- en regenwater. Dit is gedaan door op meerdere kritische plekken meters in het riool te instaleren. Dit zodat het riool nog verder verbeterd kan worden. Een andere activiteit voor 2021 was het afronden van het Infiltratieveld Hilversum, dit is in 2021 niet afgerond en vindt in 2022 of in 2023 plaats.

De nieuwe grondstoffenvisie voor de regio Gooi en Vechtstreek is in 2021 vastgesteld, met een positieve zienswijze vanuit de gemeenteraad van Hilversum. In deze visie staat de overgang naar steeds meer circulair afvalbeheer centraal, binnen het kader om het huishoudelijk afvalbeheer voor de inwoners netjes en tegen een zo laag mogelijk tarief uit te voeren.

De uitvoering van de GAD scoort in de middenmoot van de landelijke afvalbenchmark, uitgevoerd door Rijkswaterstaat en de Nederlandse Vereniging van Reinigingsdiensten (NVRD), zie ook GAD meter 2020, gepubliceerd medio 2021. Deze benchmark is gebaseerd op gegevens uit 2019. De GAD scoort in de buurt van het gemiddelde voor de drie belangrijkste indicatoren; service, kosten en milieuprestaties. Het wordt steeds moeilijker om de tarieven voor de afvalstoffenheffing laag te houden. De kosten stijgen door toename van de verwerkingskosten, de benodigde investeringen om te voldoen aan de landelijke doelstellingen “Van Afval Naar Grondstof” en ook door de landelijke verbrandingsbelasting, terwijl de opbrengsten van ingezamelde grondstoffen tegenvallen op de (wereld)markt. Om de hogere kosten van de inzameling van huishoudelijk afval op te vangen is door het algemeen bestuur van de regio een bezuinigingsopgave vastgesteld voor de GAD voor de komende jaren.

De verschillende onderhoudsactiviteiten voor economische havens en waterwegen in 2021 liggen op koers. Alleen de uitvoering van het regulier onderhoud van waterkeringen en afwatering loopt wat achter. Er wordt naar gestreefd om deze activiteit in 2022 wel te realiseren.