Lokale heffingen

De paragraaf lokale heffingen betreft zowel heffingen waarvan de bestedingen gebonden zijn (afvalstoffenheffing en rioolheffing) als heffingen waarvan de bestedingen ongebonden zijn (onroerendezaakbelastingen, precario- en hondenbelasting).

In deze paragraaf wordt achtereenvolgens ingegaan op:

• het gevoerde tarievenbeleid ten aanzien van de belangrijkste lokale heffingen;
• een overzicht van de totale baten uit belastingen, tarieven en leges;
• een overzicht van de lokale lastendruk in de periode 2019 tot en met 2021;
• het kwijtscheldingsbeleid;
• bezwaar en beroep WOZ-waarde;
• de landelijke en regionale woonlastenvergelijking.

De tarieven 2021 van de voor de woonlasten belangrijkste heffingen zijn conform de besluitvorming van de gemeenteraad in november 2020 ten opzichte van de tarieven 2020 als volgt aangepast:

De onroerendezaakbelastingen
De verhoging van de tarieven voor de onroerende zaakbelastingen was gebaseerd op de voor het jaar 2021 geraamde inflatie van 1,7%. Om te komen tot een meeropbrengst van € 1 miljoen op de woonlasten, waarvan € 450.000 bij de OZB stegen de tarieven naast de inflatiecorrectie met 5,6% extra. Daarnaast was in de begroting 2021 een post dubieuze debiteuren van 1% ten laste van de opbrengst OZB meegenomen.

De rioolheffing
Voor de rioolheffing geldt dat de tarieven maximaal 100% kostendekkend mogen zijn. Voor 2021 was er gekozen om 99% van de begrote kosten door te belasten via de heffing of door een onttrekking aan de egalisatievoorziening. De resterende 1% van de begrote kosten komt ten laste van de algemene middelen. Indien bij de jaarrekening de lasten lager of hoger uitvallen dan begroot is het uitgangspunt dat dit terugvloeit naar de burger door een lagere of hogere onttrekking aan de egalisatievoorziening.

De gerealiseerde opbrengsten van de rioolheffing liggen nagenoeg in lijn met de begroting. Bij de werkelijke lasten is sprake van een voordeel van € 720.000. De belangrijkste afwijkingen betreffen de personeelslasten (€ 303.000 V), kwijtscheldingen (€ 166.000 V), lagere exploitatielasten riolering (€ 115.000 V) en dotatie voorziening dubieuze debiteuren (€ 70.000 V). Waar in de begroting 2021 rekening was gehouden met een onttrekking van € 1,2 miljoen aan de egalisatievoorziening riolering, kan op basis van deze nacalculatie de onttrekking beperkt blijven tot € 477.000.

Van het voordeel van € 303.000 op de personeelslasten is een voordeel van € 287.000 het gevolg van  de gewijzigde doorberekening van de personeelslasten aan de investeringen. Wel betekent dit ook dat de investeringen hoger uitvallen en de hoogte van de spaarvoorziening riolering niet voldoende is om dit te dekken. Daarom zal bij het behandeling van deze jaarstukken voorgesteld worden om een bedrag € 287.000 uit de egalisatievoorziening te onttrekken en dit bedrag in de spaarvoorziening¹
 te storten.
 Het doel van deze voorziening is om de lasten van de jaarlijkse investeringen in de riolering te kunnen dekken, zodat deze niet meer geactiveerd hoeven te worden (ideaalcomplex).

De afvalstoffenheffing
Ook voor de afvalstoffenheffing geldt dat de tarieven maximaal 100% kostendekkend mogen zijn.
Voor 2021 was er gekozen om 99% van de begrote kosten door te belasten via de heffing of door een onttrekking aan de egalisatiereserve. De resterende 1% van de begrote kosten komt ten laste van de algemene middelen. Indien bij de jaarrekening de lasten lager of hoger uitvallen dan begroot is het uitgangspunt dat dit terugvloeit naar de burger door een lagere of hogere onttrekking aan de egalisatiereserve.

Zowel de gerealiseerde kosten en opbrengsten van de afvalstoffenheffing liggen nagenoeg in lijn van de begroting.
De verwachte teruggave van de Regio over het dienstjaar 2020 is € 173.000 lager dan begroot. Dit nadeel wordt grotendeels gecompenseerd door lagere lasten voor kwijtscheldingen en lagere uitgaven voor oninbare debiteuren.
Op basis van deze nacalculatie wijkt de realisatie € 5.000 nadelig af ten opzichte van de begrote uitname uit de egalisatiereserve. Gelet op deze geringe afwijking wordt geen voorstel gedaan voor een aanvullende onttrekking uit de egalisatiereserve.

Marktgelden
Voor het belastingjaar 2021 zijn de tarieven hetzelfde gebleven als de tarieven 2020. Waarbij de afspraak is dat de kosten(dekking), in samenspraak met de marktcommissie, tegen het licht worden gehouden voor het bepalen van de toekomstige tarieven en in hoeverre de huidige kostentoedeling nog aansluit bij de werkelijkheid.

 
Door corona zijn de baten lager uitgevallen dan begroot. Door de overheidsmaatregelen konden non-food kramen een deel van het jaar niet op de markt staan. Ook was er een ruimere opstelling met verbrede looppaden waardoor er een beperkte ruimte was voor het aantal kramen.

Havengelden

De havengelden bestaan uit liggelden van woonboten en kadegelden voor vracht- en recreatievaart. Het overgrote deel is afkomstig van woonschepen. Kostendekkende tarieven zijn niet haalbaar. De gemeentelijke tarieven zijn nu al vergelijkbaar of hoger dan de commerciële tarieven van de particuliere havens in de omgeving. Daarnaast bieden particuliere havens meer faciliteiten en toezicht.

 
OZB
De opbrengst OZB valt hoger uit dan begroot. Met name bij de niet-woningen is sprake van een hogere opbrengst door onder meer hogere waardeontwikkeling en areaaluitbreiding.

Toelichting covid-19
De corona-crisis heeft een grote impact op het openbare leven in Hilversum. In 2021 zijn net als in 2020 een aantal maatregelen genomen om particulieren en ondernemers te ondersteunen. De precariobelasting is niet geheven voor de tarieven voor terrassen, luifels, reclameborden en vaste standplaatsen. Ook zijn belastingen uit de leges- en marktgelden verordeningen in bepaalde gevallen niet in rekening gebracht.

Hieronder is weergegeven hoe de lokale lastendruk zich van 2019 tot en met 2021 heeft ontwikkeld.

De peildatum van de woningwaarde is telkens de waarde per 1 januari van het voorafgaande jaar. Dit betekent voor de in de tabel opgenomen jaren:

De gemiddelde waardestijging van een woning voor het belastingjaar 2021 is 6,48%. Bij het vaststellen van de tarieven is uitgegaan van een verwachte stijging van 6,29%. De waardeontwikkeling is daarmee nagenoeg gelijk aan de verwachte waardeontwikkeling (+0,19% hoger). De tarieven zijn berekend in augustus 2020. Op dat moment was de herwaardering voor het belastingjaar 2021 nog niet volledig afgerond. Hierdoor kunnen verschillen ontstaan in de uiteindelijke waardeontwikkeling. De hogere waardeontwikkeling heeft een positief effect op de baten OZB.

De afhandeling van bezwaarschriften vormt een groot onderdeel van de werkzaamheden binnen het team Gegevenshuis. Het aantal bezwaar- en beroepsprocedures tegen de hoogte van de WOZ-waarde is de laatste jaren toegenomen. We zien hier een verschuiving naar procedures die gevoerd worden door gemachtigden die werken op basis van No Cure No Pay (NCNP-bureau’s), dit is een landelijke trend. Een NCNP-bureau ontvangt een proceskostenvergoeding voor elk bezwaar of beroep dat wordt toegekend. Voor de hoogte van de proceskostenvergoeding maakt het niet uit met welke bedrag de WOZ-waarde wordt verlaagd. In de bezwaarfase is deze wettelijke vergoeding circa € 600, bij een beroepsprocedure loopt dit op tot € 1.800.
 

*in 2019 heeft een woningcorporatie bezwaar gemaakt, dit verklaart het hogere aantal bezwaren voor dit jaar.

Het aantal toegekende bezwaren ingediend door particulieren is hoger. Dit heeft met name te maken met de mogelijkheid om informeel bezwaar te maken. Na het verzenden van de aanslagen is een telefonisch spreekuur met de taxateurs opengesteld. In een persoonlijk gesprek kan een inwoner een bezwaar toelichten en krijgt de taxateur meer informatie over een woning. Blijkt hieruit dat de WOZ-waarde te hoog is dan wordt de waarde direct verlaagd.

Ook bij beroepsprocedures zien we een verschuiving van procedures die worden ingediend door een NCNP-bureau. Ook het aantal procedures bij het Gerechtshof is toegenomen in 2020. Voor 2021 zijn deze cijfers nog niet bekend omdat eerst de procedure bij de rechtbank gevolgd moet worden.

Het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) van de Rijksuniversiteit van Groningen vergelijken de lokale lasten. Het COELO brengt hierover jaarlijks de ‘Atlas van lokale lasten’ uit met daarin informatie over alle gemeenten in Nederland.

COELO houdt bij het berekenen van de gemiddelde WOZ-waarde geen rekening met de verlaging van de WOZ-waarden door bezwaar of beroep. Hierdoor kan het door de gemeente gepresenteerde bedrag aan gemiddelde woonlasten afwijken van de door COELO gepresenteerde bedragen. Hilversum presenteerde voor 2021 een bedrag aan gemiddelde woonlasten van € 824. COELO kwam voor Hilversum uit op een bedrag van € 827 in 2021.

Het overzicht van de gemeenten (nummer 1 heeft de laagste gemiddelde woonlasten) voor een meerpersoonshuishouden met daarin opgenomen de positie van gemeente Hilversum, ziet er als volgt uit.

Veel gemeenten staan (evenals Hilversum) in de rangorde rond het gemiddelde geconcentreerd. Kleine wijzigingen in de woonlasten (van minder dan 10 %) leiden hierdoor al tot een grote verschuiving in de rangorde.

In onderstaande tabellen is een overzicht weergegeven van de woonlasten binnen de provincie Noord-Holland, van regio gemeenten en gemeenten met een vergelijkbare omvang. De doorgetrokken rode lijn geeft in beide onderdelen het landelijk gemiddelde weer, de gestippelde rode lijn het provinciale gemiddelde. Hilversum is terug te vinden rond het gemiddelde.