Coronacrisis

De ontwikkeling van het coronavirus en de bestrijdingsmaatregelen hebben ons land in 2021 grotendeels in haar greep gehouden. Ook in 2021 bleef het verloop vanwege het grillige karakter van het virus moeilijk te voorspellen. Aan het begin van 2021 waren er scherpere maatregelen van kracht dan in 2020. Dit viel gelijktijdig met het opstarten van de vaccinatiecampagne, waarmee het begin van het einde van de acute gezondheidscrisis zou worden ingeleid. Gedurende het jaar zijn er verschillende mutaties van het virus wereldwijd opgedoken en diverse besmettingsgolven door het land geraasd, elk met afwisselende periodes van aangescherpte landelijke maatregelen. Waar halverwege september nog hoopvol de 1,5 ^e meter maatregel werd losgelaten, werd ook 2021 uiteindelijk, net als 2020, afgesloten met een landelijke lockdown.

Voortzetting van de crisisbestrijding

In de bestrijding van de crisis hebben we ook in 2021 voortgebouwd op de aanpak van de crisis uit 2020. Ook nu was onze aandacht gericht op de vier rode draden die we in oktober 2020 hadden gedefinieerd:

1. Ondernemers in zwaar weer en een toename op werk- en inkomensvoorzieningen
2. Opstapelende problemen rond kwetsbare doelgroepen
3. Zicht op ontwikkelingen bij organisaties in de stad
4. Toenemende kwetsbaarheid voor ondermijning

In 2021 is de intensieve samenwerking tussen gemeente, Rijk en veiligheidsregio in de bestrijding van de coronacrisis doorgezet. Ook is er onverminderd ingezet op de Taskforce Anderhalve Meter waarin de gemeente optrekt met partners uit de retail, horeca, cultuur en sport in de stad. Tevens liep de landelijke inzet door om de economische gevolgen van de crisis op te vangen via diverse rijksregelingen, zoals de Tijdelijke overbrugging zelfstandige ondernemers (TOZO) en de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW, uitgevoerd door het UWV). Nieuw ten opzichte van 2020 werd met ingang van 1 januari 2021 de Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK) in het leven geroepen. Deze regeling was bedoeld om een terugval in de inkomsten als gevolg van de coronacrisis voor huishoudens op te vangen en liep tot en met 30 september 2021. De landelijke steunpakketten zijn richting het einde van het jaar afgebouwd, maar onder andere de Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) en de NOW zijn vanwege de lockdown ook in het laatste kwartaal van 2021 van toepassing geweest. Parallel aan de landelijke maatregelen is er op 17 mei 2021 een gemeentelijke subsidie Anderhalve Meter beschikbaar gesteld voor kleine ondernemers (RIB 2021-42 Instellen subsidieregeling Anderhalve Meter Hilversum 2021). Deze regeling beoogde een eenmalige tegemoetkoming in de kosten die gemaakt werden in het kader van de anderhalve meter maatregelen, zoals kosten voor aanschaf van plexiglas schermen en stickers.

Van crisisbestrijding naar herstel

Toen in de zomer van 2021 de vaccinatiegraad toenam en het aantal besmettingen leek af te nemen, was er zicht op een mogelijk einde van de coronacrisis. Waar we voorheen bezig waren met het bestrijden van de directe gevolgen van de crisis, was er nu ruimte om vooruit te kijken naar de toekomst. Dit vroeg direct ook om een andere rol van de overheid: van het bestrijden van de crisis naar samenwerken aan herstel. Met de vaststelling van de Corona Herstelagenda (oktober 2021 – oktober 2022) op 6 oktober 2021 door de raad is de ambitie uitgesproken om samen met onze partners in de stad het sociaaleconomisch herstel in de Hilversumse samenleving te bevorderen. Daarmee is de herstelagenda gericht op een breed herstel over meerdere sectoren die door de crisis zijn geraakt en daarmee een stevige basis voor de lange termijn neer te zetten.

De basis van de Corona Herstelagenda loopt langs twee pijlers: sociaal en economisch herstel. De maatregelen die hieruit voortkomen zijn bedoeld om herstel te bewerkstelligen in de kansenongelijkheid en tweedeling die door de crisis is verergerd. In totaal investeert de gemeente € 1,6 miljoen in het coronaherstel. Waar we bij de crisis spraken over rode draden, zetten we met de herstelagenda in op zeven groene lijnen van herstel, waarvoor in de Corona Herstelagenda elk weer afzonderlijke herstelmaatregelen zijn gedefinieerd. De zeven groene lijnen zijn:

• Sociaal: Stimuleren van gelijke kansen

A. Versterken van sociale en onderwijskansen.
B. Bevorderen en versterken van gezondheid.

C. Inspelen op signalen van dreigende armoede en schulden.

• Economisch: Herstel van economie en stad

D. Werken aan werkgelegenheid.

E. Ondersteunen van de lokale economie.
F. Levendige stad op orde.
G. Vergroten van weerbaarheid en veerkracht.

De Corona Herstelagenda is opgesteld met vier onvoorspelbare factoren in het achterhoofd: (1) de duur van de coronacrisis, (2) de volledige omvang van de impact van corona op de samenleving, (3) de mate waarin wij als overheid herstel moeten initiëren ten opzichte van herstel dat vanzelf gaat en (4) de beschikbaarheid van (externe) financiering. Inmiddels weten we dat de duur en de impact van de coronacrisis vlak na het vaststellen van de herstelagenda in hevigheid toenam, met nieuwe crisismaatregelen als gevolg. Omdat hier rekening mee is gehouden bij het opstellen van de agenda, heeft in het resterende deel van 2021 geen aanpassing aan de maatregelen uit de agenda plaatsgevonden.

Tegelijkertijd vroeg de overgang van crisis naar herstel ook meer van onze samenleving dan eerder verwacht, onder andere omdat de crisis langer aanhield. Om organisaties hierin tegenmoet te komen is er, in navolging op de subsidie Anderhalve Meter, een subsidie voor het handhaven van het coronatoegangsbewijs beschikbaar gesteld, de subsidie Controle Coronatoegangsbewijs Hilversum 2021. In het voorjaar van 2022 zal bij de tussentijdse evaluatie uitgebreider worden stilgestaan bij de voortgang van de uitvoering van de Corona Herstelagenda.

Om de effecten van de coronacrisis op te vangen is de reserve Covid-19 in het leven geroepen (raadsbesluit d.d. 10 juni 2020). De raad heeft het college hierbij mandaat verleend om uitvoering te geven aan maatregelen ter bestrijding van de gevolgen van de coronacrisis. Daarbij zijn het doel, het saldo van de bestemmingsreserve en de werkelijk gemaakte kosten (de realisatie) leidend. De reserve is in eerste instantie gevoed door een onttrekking van € 2,7 miljoen uit de algemene reserve. Nadien zijn de van het Rijk via de algemene uitkering verkregen covid-19 compensatiegelden voor het grootste gedeelte in deze reserve gestort. Het hiervoor in 2020 ontwikkelde beleid is ook in 2021 aangehouden. Met het in november 2020 vastgestelde afwegingskader van de reserve Covid-19 worden verzoeken tot financiële ondersteuning op een integrale eenduidige wijze beoordeeld. De reserve is bedoeld voor hulpvragen van Hilversumse organisaties, ondernemers en inwoners, alsook voor het opvangen van gemeentelijke uitgaven die door de coronacrisis onder druk zijn komen te staan.

In 2021 is regelmatig getoetst of de stand van de reserve Covid-19 toereikend was om de mogelijke financiële nadelen van de coronacrisis op te vangen. In de Financiële impactanalyses Covid-19 IV, V en VI is een uitgebreide toets van het weerstandsvermogen van deze reserve uitgewerkt aan de hand van het Covid-19 risicoprofiel van dat moment. Vervolgens is beoordeeld of het op dat moment noodzakelijk was om de reserve uit eigen middelen (de algemene reserve) aan te vullen. In 2021 was de ontvangen rijkscompensatie voldoende om de reserve niet uit eigen middelen aan te hoeven vullen. De stand van de reserve Covid-19 bedraagt aan het einde van 2021 € 2,924 miljoen (zie 5.4 Staat van reserves van deze jaarstukken).

De reserve Covid-19 is in 2020 voor een periode van maximaal twee jaar ingesteld. Dat zou betekenen dat de reserve bij de jaarstukken 2021 opgeheven moet worden. Op dit moment is echter te zien dat sommige activiteiten, waarvan de lasten gedekt worden uit de reserve Covid-19, pas in 2022 zullen plaatsvinden. Om lopende zaken af te kunnen wikkelen, zal bij deze jaarstukken worden voorgesteld om de reserve ook in 2022 door te laten lopen en het besluit tot opheffen van de reserve in de volgende jaarstukken op te nemen.

In dit onderdeel wordt op de financiële aspecten van de coronacrisis ingegaan, waarbij de volgende indeling wordt gehanteerd:

• Financiële nadelen
  • Nadelen met dekking uit reserve Covid-19
  • Overige nadelen (zonder dekking uit reserve Covid-19)
• Financiële voordelen
  • Rijkscompensatiegelden algemene uitkering
  • Overige voordelen
• Financiële voor- en nadelen als gevolg van specifieke regelingen

Financiële nadelen

Ad 1. Nadelen met dekking uit reserve Covid-19

In totaal is in 2021 voor een bedrag van afgerond € 5,189 miljoen aan budgetten geraamd die het gevolg zijn van de crisis en uit de reserve Covid-19 gedekt moeten worden. In werkelijkheid zijn de nadelen in 2021 € 626.000 lager uitgevallen dan geraamd. Omdat maximaal de werkelijk gemaakte kosten worden onttrokken (conform het raadsvoorstel omtrent het instellen van de reserve Covid-19), is de onttrekking uit de reserve Covid-19 hiermee samenhangend evenredig lager. Zo’n 90% van de gevraagde budgetten is daarmee daadwerkelijk benut. De volgende tabel geeft een overzicht van alle geraamde en gerealiseerde (werkelijke) uitgaven. In deze tabel zijn ook de nummers van de raadsinformatiebrieven en/of de datum van de behandeling van het raadsvoorstel vermeld.

Hieronder volgt een toelichting op de afwijkingen groter dan € 50.000:

11. Voor het Actieplan jeugd was € 408.000 uitgetrokken en slechts € 95.000 uitgegeven in 2021. De activiteiten lopen door in 2022. In 2022 zal gevraagd worden het resterende bedrag alsnog uit de reserve Covid-19 te onttrekken.

14. In mei 2021 is de subsidieregeling anderhalve meter in het leven geroepen voor de kleinere ondernemers. Het oorspronkelijke budget van € 1,0 miljoen is later in het jaar (RIB 2021-83 Vijfde verzamel RIB financiële afwijkingen als gevolg van coronacrisis) bijgesteld naar € 400.000. Uiteindelijk zijn de verstrekte subsidies beperkt gebleven tot € 189.000.

21./23. Het aantal uit te geven paspoorten en rijbewijzen is eind 2021 zodanig gestegen dat het nadeel als gevolg van de gedaalde aanvragen eerder in het jaar deels is gecompenseerd. Vanwege de stijging moest er extra ingehuurd worden (zie ook RIB 2021-101 ‘Reserve Covid-19 aanvullende maatregelen gemeentelijke organisatie’). Dit kon niet meer vertaald worden in een begrotingswijziging. Zodoende is voor de inhuur een nadeel zichtbaar. Deze twee budgetten beïnvloeden elkaar onderling; de overschrijding op de inhuur wordt grotendeels gecompenseerd door het voordeel op paspoorten.

30. Conform het advies van de VNG en de Waarderingskamer om de coronamaatregelen aan te merken als een bijzondere omstandigheid is de WOZ-waarde bepaald aan de hand van de toetsingsdatum (1 januari 2021) in plaats van wettelijke waardepeildatum (1 januari 2020). Door uit te gaan van de waarde op de toetsingsdatum 1 januari 2021 valt de OZB aanslag voor bepaalde objecten lager uit, waardoor de OZB opbrengsten ca. € 79.000 lager zouden uitvallen. Uiteindelijk is bij het opstellen van de jaarstukken gebleken dat de OZB opbrengsten niet-woningen zo veel hoger waren dan geraamd, dat het niet meer noodzakelijk is dit nadeel uit de reserve Covid-19 te dekken.

Ad 2. Overige nadelen

De opsomming van de voor- en nadelen hierboven is niet compleet. In het voorstel tot instelling van de reserve Covid-19 is aangegeven dat we alleen de lasten vanaf € 25.000 meenemen. Daarnaast moet eerst dekking zijn gezocht binnen de reguliere budgetten. Tevens zijn voor de uitvoering van twee maatregelen (TONK en handhaving quarantaineplicht) de budgetten rechtstreeks, zonder tussenkomst van de reserve Covid-19, verstrekt. Het gaat om een totaalbedrag van € 630.000 aan overige nadelen die een relatie hebben met de coronacrisis, maar (nog) niet ten laste van de reserve Covid-19 zijn gebracht:

1. Het in de meicirculaire toegekende budget voor de uitvoering van de TONK (€ 376.000) is direct als budget opgenomen in de begroting 2021. Bij RIB 2021-81 inzake melding financiële afwijkingen sociaal domein 2021 (BUIG, Tozo, TONK en Jeugdwet) is de raad geïnformeerd dat de TONK nauwelijks aangevraagd werd. Als gevolg daarvan kon voornoemd budget met € 126.000 afgeraamd worden en dit bedrag in de reserve Covid-19 gestort worden. Er resteerde een budget van € 250.000 waarvan een bedrag van € 226.000 is uitgegeven.

2. In de septembercirculaire 2021 is € 120.000 beschikbaar gesteld voor de handhaving op de quarantaineplicht. Deze taak is voor de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek uitgevoerd door de gemeente Hilversum (centrumgemeente). In eerste instantie zijn hiervoor bestaande opleidings- en trainingsbudgetten ingezet. Van het toegekende budget is slechts € 25.000 daadwerkelijk besteed.

3. Op basis van het recent afgesloten cao-akkoord is per medewerker € 300 corona onkostenvergoeding betaald. Het totaalbedrag voor alle medewerkers bedraagt € 198.000. Omdat het cao-akkoord pas recent is afgerond, was dit te laat om in 2021 hiervoor dekking te vragen uit de reserve Covid-19. Bij de behandeling van deze jaarstukken wordt alsnog voorgesteld dit bedrag te onttrekken aan de reserve Covid-19.

4. Overige: dit is een verzameling van kleine kostenposten, die binnen de reguliere budgetten zijn gedekt. De aard van de uitgaven zijn heel divers en over de volle breedte van de gemeentelijke organisatie gemaakt. De grootste posten zijn de tegemoetkoming sluiting kinderopvang (€ 46.000) en de huur van toiletten voor markt (€ 27.000).

Financiële voordelen

Ad 1. Rijkscompensatiegelden algemene uitkering

De gemeente ontvangt compensatie van het Rijk voor de gederfde inkomsten en extra lasten als gevolg van de coronacrisis. In hoofdlijnen kan er een onderscheid worden gemaakt tussen twee typen compensatiegelden:

1. Via de algemene uitkering uit het gemeentefonds ontvangen middelen
2. Specifieke regelingen die los van de circulaires worden uitgekeerd (deze worden verderop toegelicht)

De hoogte van de covid-19 compensatiemiddelen die vanuit de algemene uitkering via de circulaires worden toegekend, volgen de generieke berekenmethodes van de algemene uitkering zelf. Deze middelen zijn zodoende, net als de algemene uitkering zelf, niet ‘geoormerkt’: gemeenten hebben de beleidsvrijheid om het geld dáár in te zetten waar het in die specifieke gemeente nodig is. De covid-19 compensatiegelden die vanuit de algemene uitkering worden ontvangen, dienen ter compensatie van het totaal aan financiële nadelen van de gemeente als gevolg van de coronacrisis. Van de in 2021 ontvangen compensatiegelden vanuit de algemene uitkering en de besteding daarvan is het volgende overzicht te geven:

Het uitgangspunt is dat alle covid-19 rijkscompensatiegelden vanuit de algemene uitkering (de circulaires) in de Covid-19 reserve worden gestort. Uitzonderingen zijn gemaakt voor gelden

• (5 t/m 8) waarbij, uit hoofde van onze regiofunctie, de uitvoerende taken bij de Regio zijn belegd;
• (3) bestemd voor het uitvoeren van TONK;
• (4) bestemd voor de handhaving quarantaineplicht.

1. Het bedrag ad € 1.086.000 dat volgens de decembercirculaire 2021 ten gunste van de reserve Covid-19 dient te komen, is nog niet verwerkt in de jaarrekening 2021. De decembercirculaire volgt namelijk ná de tweede tussenrapportage, wat de laatste mogelijkheid van een begrotingsjaar is om begrotingswijzigingen voor te leggen aan de raad. Bij de behandeling van de jaarstukken 2021 zal alsnog aan de raad gevraagd worden het bedrag van € 1.086.000 in de reserve Covid-19 te storten.

2. De in de septembercirculaire toegewezen coronacompensatie van in totaal € 1,438 miljoen is gestort in de algemene reserve in plaats van de reserve Covid-19. Dit ter compensatie van de onttrekking uit de algemene reserve van € 1,6 miljoen om de reserve Corona herstelagenda te vullen. Aanvullend zal in 2022 nog een bedrag van € 162.000 in de algemene reserve gestort worden van de volgens de septembercirculaire in 2022 te ontvangen coronacompensatie.

3. Het in de meicirculaire 2021 toegekende budget voor de uitvoering van de TONK (€ 376.000) is later in het jaar nog met € 126.000 verlaagd. U bent hierover geïnformeerd met RIB 2021-81 inzake melding financiële afwijkingen sociaal domein 2021 (BUIG, Tozo, TONK en Jeugdwet). Dit bedrag is alsnog in de reserve Covid-19 gestort.

Ad 2. Overige voordelen

In de programma’s is terug te lezen dat er als gevolg van de coronacrisis ook financiële voordelen zijn in de begroting. De oorzaken zijn heel divers en in de programma’s toegelicht. In een aantal gevallen is sprake van uitgestelde lasten en wordt daarvoor een verzoek tot overheveling gedaan. Hieronder staat een samenvattende tabel, waarbij ook is aangegeven in welk thema hiervan melding is gedaan. Hierbij moet opgemerkt worden dat een voordeel niet altijd volledig het gevolg van de crisis is, maar dat daarnaast mogelijk ook andere oorzaken kunnen zijn. Het is niet altijd mogelijk de financiële gevolgen exact te splitsen. Vooruitlopend op het raadsbesluit over de resultaatbestemming, zou het netto voordeel uitkomen op € 807.000.

Financiële voor- en nadelen als gevolg van specifieke regelingen
Naast de ontvangen rijkscompensatie via de algemene uitkering zijn er diverse specifieke regelingen waar compensatiemiddelen voor zijn ontvangen. Specifieke regelingen en de kosten die daar vanuit onze organisatie tegenover staan, lopen niet via de reserve Covid-19 maar worden buiten de reserve om bij elkaar gezet. Deze worden zodoende niet gestort in of onttrokken aan die reserve. Waar specifieke regelingen niet kostendekkend zijn, of er sprake is van een gemeentelijke matchingsregeling, zal het tekort (of de niet gedekte kosten) wel ten laste van de Covid-19 reserve worden gebracht. Van de in de jaarstukken 2021 opgenomen bedragen het volgende overzicht:

1. Voor ondernemers die door de lockdown minder of geen inkomsten meer hadden, heeft het Rijk in 2020 de Tozo (Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) in het leven geroepen. Deze regeling, die lokaal werd uitgevoerd, liep door in 2021. Over 2021 komen de lasten in totaal uit op € 7,0 miljoen. Hiertegenover staan de vergoedingen van het Rijk en een bedrag aan terugontvangen voorschotten; per saldo is dit € 7,2 miljoen. Bij het vaststellen van de jaarstukken 2020 is de reserve Tozo ingesteld en zijn de in 2020 overgebleven middelen in deze reserve gestort met als doel de uitvoeringskosten in de toekomst te kunnen dekken. In lijn met vorig jaar wordt de raad ook in 2021 voorgesteld het voordeel als gevolg van de hoger ontvangen rijksvergoedingen (€ 167.000) in de reserve Tozo te storten.

2. Van de provincie Noord-Holland is een bedrag van € 30.000 aan subsidie ontvangen en uitgekeerd aan stichting Wonderfeel. Bij deze subsidie is cofinanciering/matching van de gemeente vereist, waarbij van de verdeling: 65% provincie en 35% gemeenten wordt uitgegaan. De gemeentelijke matching bedraagt € 16.500 (in totaliteit ontvangt stichting Wonderfeel € 46.500) en is ten laste van de reserve Covid-19 gebracht (onderdeel nr. 7 Nadelen met dekking uit reserve Covid-19).

3. Om amateursportverenigingen financieel tegemoet te komen voor het niet of slechts beperkt gebruik kunnen maken van hun accommodatie heeft de gemeente in het eerste halfjaar 2021 de huur kwijtgescholden. De gemeente zelf werd door het Rijk gecompenseerd met de Tegemoetkoming verhuurders sportverenigingen (TVS) regeling, maar dit was geen volledige compensatie. Daarnaast heeft de gemeente Optisport gevraagd om eveneens de huurlasten kwijt te schelden van de binnensportverenigingen en daarvoor subsidie aan te vragen. De gemeente stond garant voor het verschil indien de door Optisport ontvangen subsidie lager zou zijn dan de gederfde inkomsten. Per saldo is een nadeel van € 70.000 ontstaan en onttrokken uit de reserve Covid-19 (zie nr. 5 Nadelen met dekking uit reserve Covid-19).

4. Het Rijk heeft middelen ter beschikking gesteld om de controle op coronatoegangsbewijzen door de horeca, cultuur, sport en overige organisaties mogelijk te maken. Middels een subsidieregeling heeft de gemeente Hilversum € 207.000 hiervoor uitgekeerd aan Hilversumse organisaties. Deze lasten worden volledig gedekt vanuit de rijksmiddelen.

De maatregelen uit de Corona Herstelagenda zijn aanvullend op de bestaande beleidsprioriteiten en de lasten waren niet voorzien bij het opstellen van de begroting 2021. De reserve Covid-19 biedt dekking voor het opvangen van directe en onvermijdelijke gevolgen van de crisis (crisisbestrijding). Hiermee wordt geen financiële dekking geboden voor de herstelmaatregelen uit de Corona Herstelagenda. Voor de uitvoering van de herstelagenda is daarom door de raad een eigen bestemmingsreserve ingesteld, de reserve Corona Herstelagenda (raadsbesluit d.d. 6 oktober 2021). Deze reserve is gevuld door een onttrekking aan de algemene reserve van € 1,6 miljoen. De algemene reserve is vervolgens uit de ontvangen coronacompensatie vanuit het Rijk bij de septembercirculaire 2021 voor deze onttrekking gecompenseerd. De netto dekking van deze reserve is dus uit de corona rijkscompensatie gekomen.

Voor het uitvoeren van de herstelagenda is in 2021 vervolgens deze € 1,6 miljoen via de reserve Corona Herstelagenda beschikbaar gesteld. Doordat de agenda pas in oktober 2021 is vastgesteld, zijn voor deze maatregelen in dat jaar nog weinig lasten gemaakt. Van het totaal beschikbaar budget is in 2021 slechts € 11.000 besteed en aan de reserve onttrokken. De stand van de reserve Corona Herstelagenda bedraagt aan het einde van het jaar € 1,589 miljoen (zie 5.4 Staat van reserves van deze jaarstukken). De uitvoering van de plannen loopt over het jaar heen en zal grotendeels in 2022 plaatsvinden. In de voorjaarsnota 2022 is een evaluatie toegezegd van de Corona Herstelagenda. Gelijktijdig zal de raad voorgesteld worden om de niet in 2021 bestede middelen alsnog in 2022 te onttrekken uit de reserve Corona Herstelagenda.

Het landelijke beleid staat na 2021 in het teken van het ‘leven met het virus’. Er zou al met al sprake zijn van een overgang van een ‘pandemie’ naar een zogeheten ‘endemie’: het coronavirus zal aanwezig blijven, maar zal naar verwachting de maatschappij niet meer ontwrichten. Dit is onder andere het gevolg van de, op dit moment dominante en minder ziekmakende, Omikron variant van het virus en de vaccinatiecampagne. Hoewel de besmettingscijfers nog altijd hoog zijn, worden er steeds minder mensen ernstig ziek van. In de afwegingen over landelijke bestrijdingsmaatregelen heeft dat geleid tot het (verder) openstellen van de maatschappij.

De afgelopen twee jaren hebben laten zien dat covid-19 zich zeer grillig gedraagt. Met zekerheid een voorspelling doen is daarom niet mogelijk. Mogelijke opkomsten van nieuwe virusvarianten kunnen leiden tot aangescherpte maatregelen. Ook is de langere termijn bescherming van de vaccinaties of een doorgemaakte covid-19 infectie nog niet duidelijk. In de verwachting voor 2022 staat echter voorop dat er geen sprake meer zou moeten zijn van een acute crisisfase met de bijbehorende maatschappelijke en economische ontwrichting zoals we in 2020 en 2021 hebben gezien. De crisisfase zal daarmee in 2022 een afrondend karakter hebben. De focus van gemeente zal, in lijn met de Corona Herstelagenda, naar voren gericht zijn, op het herstel na de coronacrisis. De verandering van het ‘oude’ naar het ‘nieuwe normaal’ brengt eigen uitdagingen, maar ook kansen met zich mee.

Ook in 2022 zal worden gemonitord of de reserve Covid-19 toereikend is voor eventuele verwachte financiële nadelen als gevolg van de coronacrisis. Omdat dit jaar in het teken staat van de afronding van de gevolgen van de acute crisisfase, zullen er geen aparte financiële impactanalyses Covid-19 meer worden opgesteld. De raad zal middels de reguliere P&C cyclus worden geïnformeerd over de financiële afwijkingen als gevolg van de coronacrisis en over de stand en verwachting van de reserve Covid-19. Mogelijke langere termijneffecten van de coronacrisis, het effect van deze crisis op het ‘nieuwe normaal’, zullen vanaf de begroting 2023 in de reguliere programmabegroting worden opgenomen. De insteek is om bij de jaarstukken van 2022 aan de raad voor te stellen de bestemmingsreserve voor de coronacrisis, de reserve Covid-19, op te heffen.