Duurzaamheid en milieubeheer | Jaarstukken 2021

1.4.1. Duurzaamheid en milieubeheer

We gaan vol inzetten op het aardgasvrij-klaar maken van woningen. We versnellen de energietransitie om uiterlijk in 2040 afscheid te nemen van het aardgas. Deze klus klaart de gemeente niet alleen. We doen dit samen met inwoners, ondernemers, vastgoed eigenaren, bouwers, investeerders, maatschappelijke organisaties én medeoverheden. Voor de voorziening van duurzaam opgewekte energie ligt de focus op ‘zon op dak’. Ondertussen werken wij in regioverband de concept Regionale Energiestrategie (RES) uit tot de RES 1.0, die onderdeel wordt van de Hilversumse Energietransitie. Een extra ambitie is om als gemeentelijke organisatie in 2022 klimaatneutraal te zijn. Er wordt toegewerkt naar de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor luchtkwaliteit in 2030 voor fijnstof en stikstofdioxide. Dat zorgt voor minder ziekte, minder sterfte en een betere kwaliteit van leven. Het Schone Lucht Akkoord maakt de omslag van het voornamelijk sturen op het voldoen aan Europese grenswaarden, naar het realiseren van gezondheidswinst voor iedereen.

Activiteiten

●
●	Vaststellen van het Programma Energietransitie Hilversum 2021-2025.
●	Uitvoeren van jaarplan Energietransitie Hilversum 2021: Stimuleren zonne-energie op daken, parkeerplaatsen en langs infrastructuur. Energiebesparing en isoleren stimuleren, o.a. door de samenwerking met de Hilversumse energiecoöperaties, doorontwikkelen regionaal energiedienstenbedrijf. Doorontwikkeling samenwerking met de stad (Hilversum100, Green Deals, Energiecoöperaties). Opstellen leidraad duurzame gebiedsontwikkeling.
●
●	Opstellen en vaststellen van de Transitievisie Warmte Hilversum: Opstellen van een routekaart aardgasvrije gemeente in 2040, waarbij inzicht gegeven wordt in alternatieve warmtevoorzieningen, met een indicatie van de kosten, voor kansrijke wijken tot 2030. Uitvoeren wijkaanpak Hilversumse Meent Aardgasvrij. Organiseren van de Buurtenchallenge om actieve betrokkenheid te creëren en aan te sluiten bij kansrijke initiatieven t.b.v. het aardgasvrij-klaar maken van de buurt.
●
●	Uitwerken Concept Regionale Energiestrategie (RES) tot de RES 1.0, om de realisatie van zonne-energie op daken, parkeerplaatsen en geluidsschermen te versnellen én kansrijke locaties voor zonne-energie nader te verkennen, waaronder vliegveld Hilversum.
●
●	Realiseren van een klimaatneutrale organisatie o.a. door het verduurzamen van gemeentelijk vastgoed.
●
●	Doorvoeren van circulaire economie in alle nieuwe aanbestedingen en verbeteren van circulariteit binnen lopende contracten waar mogelijk.
●
●	Stimuleren van het verduurzamen van bedrijven en organisaties en een beroep doen op hun rol in de energietransitie. Zoals het inzetten van elektrische vervoersmiddelen voor het speciale doelgroepenvervoer door de regio Gooi en Vechtstreek.
●
●	Verkennen van de mogelijkheden om de gemeentelijke duurzaamheidsfondsen voor bewoners en maatschappelijke organisaties uit te breiden.
●
●	Meten van de luchtkwaliteit door de inzet van een Burgermeetnetwerk m.b.v. het dataplatform Open Hilversum (i.s.m. Smart City).
●
●	Actief inzetten op het verkrijgen van subsidies ter ondersteuning van duurzaamheidsprojecten.
●
●	Bijhouden van het bodeminformatiesysteem.
●	Bijhouden van het bodeminformatiesysteem.
●	Administratief afronden van de laatste panden van de A-lijst Wet geluidhinder.
●
●	Sturen op de prestaties van de verbonden partij Omgevingsdienst Flevoland Gooi & Vechtstreek, die een aantal milieutaken voor de gemeente uitvoert.
●
●	Uitvoeren van energieaudits bij bedrijven ter uitvoering van de landelijke wet Milieubeheer.
●
●	Opstellen Schone Lucht Akkoord (SLA).
●	Opstellen Schone Lucht Akkoord (SLA).

Toelichting op activiteiten

In 2021 is vanuit het programma energietransitie veel werk verzet. Uit het vaststellen van het landelijk klimaatakkoord vloeien er voor gemeenten tal van uitvoeringsverplichtingen voort. De belangrijkste heeft Hilversum in 2021 afgerond. Door de vaststelling van beleidskaders zoals de Regionale Energie Strategie (RES 1.0) en de Transitievisie Warmte (TVW) kan de gemeente Hilversum de komende jaren concrete stappen zetten in de duurzame opwek van energie en de warmtetransitie in de gebouwde omgeving. Naast het zetten van kaders is de gemeente ook voortvarend aan de slag gebleven en gegaan met de uitvoering.

In 2021 zijn we begonnen met het in uitvoering brengen van (RES-)projecten gericht op de duurzame opwek van elektriciteit. Belangrijkste hiervan was de intensivering van de inzet van de Greendeal coaches Kantoren en Mediapark gericht op zon-op-grote-daken. Mede hierdoor zijn zonnepanelen geïnstalleerd op de belangrijkste daken op het Mediapark en is de aanzet gegeven voor het grootste zon-op-dak project in de regio, door de ondernemersvereniging Hilversum Zuid West. Een project in voorbereiding is zon-op-parkeren in Kerkelanden. Tevens worden de kansen onderzocht voor een zonneveld op het vliegveld en kleinschaliger zonnevelden in het buitengebied. Deze hebben een plek in de in 2021 afgesproken regionale ambitie om als regiogemeenten 20% van het elektragebruik te betrekken uit lokaal opgewekte bronnen.

Eind 2020 heeft de gemeente samen met betrokken stakeholders € 4,5 miljoen rijkssubsidie toegekend gekregen voor de uitvoering van de proeftuin aardgasvrije wijk Hilversumse Meent. Deze proeftuin is in 2021 opgestart met uitgebreide communicatie en participatie en een koploperstraject waardoor er in 2022 20-30 woningen daadwerkelijk van het aardgas gaan. De leerervaringen en oplossingen die hier met het in 2021 gestarte regionaal EnergieDienstenBedrijf (EDB) worden opgedaan en ontwikkeld, hebben betekenis voor heel Hilversum. Deze vormen namelijk de basis voor de ontwikkeling door het EDB van zogenaamde standaard arrangementen/totaalpakketten (isolatie en installatie) voor verschillende woningtypen. Het EDB heeft samen met de energiecoöperaties en het DuurzaamBouwloket een centrale rol in de realisatie van de warmtetransitie, door het begeleiden en ontzorgen van woningeigenaren van advies naar realisatie. Gezamenlijk zullen de door het EDB ontwikkelde totaalpakketten via collectieve acties actief worden aangeboden aan woningeigenaren. In de wijk Acaciapark e.o. is de eerste pilot hiermee in 2021 gestart.

De komende jaren zullen we dit netwerk van partners binnen de warmtetransitie nog verder versterken en afspraken maken over de gezamenlijke aanpak. Een goed voorbeeld hiervan is ook de gemeentelijke betrokkenheid bij diverse initiatieven in Hilversum, zoals de verkenning van VERken, HET en Liander naar een warmtenet in Kerkelanden. O.a. hiermee is in 2021 invulling gegeven aan het advies van de Rekenkamer om als gemeente nadrukkelijk regie te voeren. De Rekenkamer wees daarnaast op het belang van een directere relatie tussen doelen/ambities, middelen/ instrumenten, rollen/bevoegdheden en resultaten/effecten. Dit is opgepakt met het in overleg met de raad ontwikkelde Dashboard Energietransitie, dat in samenhang met het jaarprogramma meer inzicht biedt in deze relatie.

In de strijd tegen energiearmoede is er met de rijksbijdrage uit de Regeling Reductie Energiegebruik Woningen (RREW) extra inzet gepleegd op kleinere isolatiemaatregelen en energieadvies. In samenwerking hebben Hilverzon en HET in opdracht van de gemeente de uitvoering van de RREW opgepakt en hiervoor samen één ongedeelde werkorganisatie ingericht. In één jaar tijd is ruim 10% van de Hilversumse huishoudens bereikt. Daarnaast zijn de bestaande regelingen vanuit de gemeente zoals de duurzaamheidslening verbreed naar een Duurzaam Wonen Lening, waarmee het aantal leendoelen en -vormen ten behoeve van verduurzaming van de woning is verruimd.

In het jaarplan energietransitie 2022 is, na overleg met de raadscommissie, aangegeven dat dit jaarplan in de plaats komt van het eerder aangekondigde programma energietransitie Hilversum 2021-2025.

Over de redenen om vooralsnog niet aan te sluiten bij het Schone Lucht Akkoord is de raad geïnformeerd middels collegebrief van 30 november 2021.

Financiële analyse

Bedragen x € 1.000 (- = voordeel, zonder teken = nadeel)
	Lasten	Baten	Saldo
Begroting na wijziging	2.588	-21	2.567
Realisatie	3.021	-369	2.652
Verschil (realisatie t.o.v. gewijzigde begroting)	433	-349	85

De ontvangen subsidies van het rijk (€ 301.000), betreffende de Proeftuin Aardgasvrije Wijken voor de Hilversumse Noordelijke Meent (PAW), Regeling Reductie Energieverbruik (RRE) en Regeling Reductie Energieverbruik Woningen (RREW) en twee subsidies van de provincie Noord-Holland voor aardgasvrije Meent en wijkwarmte Kerkelanden zijn ingezet ter dekking van de uitgevoerde activiteiten (228.000). Met het jaarplan energietransitie in 2022 wordt verder uitvoering gegeven aan deze projecten.

Met het jaarverslag 2019 is een herbestemmingsvoorstel goedgekeurd ten behoeve van het krediet duurzaamheidsmaatregelen gemeentelijke panden. Dit betreft een rendabel krediet: de investering zou moeten worden terugverdiend door huurverhoging of energiebesparing. Hiervoor is een stelpost opgenomen van € 70.000 in de begroting, zijnde een te realiseren verlaging van kosten. Gezien het feit dat de duurzaamheidsmaatregelen in 2021 niet konden worden doorgevoerd, zijn ook de besparingen niet gerealiseerd. Dit levert een nadeel op van € 70.000 in 2021.